زمینه و هدف: امروزه استفاده از مواد نیروزا برای کسب موفقیت در رقابت­های ورزشی وگاهی برای بهبود جسمانی و توجه به ظاهر بدن به وسیله­ی افزایش حجم و توده عضلانی به امری مشکل‌ساز در بین نوجوانان و جوانان تبدیل شده است.  لذا هدف از این مطالعه تعیین شیوع مصرف مواد نیروزا و عوامل مرتبط با آن در ورزشکاران بدن­ساز مرد شهر سنندج می­باشد.

مواد وروش کار: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، 199 ورزشکار بدنساز مرد شهر سنندج مورد پرسشگری قرار گرفتند. نمونه­گیری به صورت طبقه­بندی تصادفی انجام و اطلاعات در زمینه­های دموگرافیک و مصرف مواد نیروزا با استفاده از پرسشنامه جمع­آوری شد. داده­های گردآوری شده از طریق نرم­افزار SPSS نسخه 22مورد آنالیز قرار گرفتند.

یافته­ ها: 6/32 درصد افراد از مواد نیروزا استفاده می­کردند. شایع‌ترین مواد مورد مصرف، کراتین (25 درصد)، پروتئین (19 درصد) بوده است. بین مصرف مواد نیروزا با سن (P=0.193)، سطح تحصیلات (P=0.344)، وضعیت تاهل (P=0.344) و وضعیت اقتصادی (P=0.497) رابطه آماری معناداری مشاهده نشد. رابطه آماری معنادار منفی بین مصرف مواد نیروزا با مصرف سیگار بدست آمد (P<0.05). همچنین ورزشکارانی که سابقه فعالیت بیش از دو سال داشتند، بیشترین تعداد مصرف کنندگان مواد نیروزا را به خود اختصاص داده بودند (P=0.008). بیشترین دلیل مصرف در افرادی که مواد نیروزا مصرف می کردند، تناسب اندام (56/76) بود (P<0.05).

نتیجه­ گیری: شیوع مصرف مواد نیروزا در مطالعه حاضر نسبت به اکثر نتایج تحقیقات داخلی کمتر بود، ولی با توجه به گسترش مصرف مواد نیروزا، لزوم ایجاد برنامه­های پیشگیری و آموزش ورزشکاران و مربیان در مورد عوارض مصرف مواد نیروزا توصیه می­­گردد.